Strategia Rozwoju

Strategia Rozwoju Gminy Lubawka – z odwagą w przyszłość

 

Gmina Lubawka była jedną z pierwszych, polskich gmin III Rzeczpospolitej, które z początkiem lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia podjęły się długookresowego planowania i zarządzania. Korzyści jakie dzięki temu zostały uzyskane były niebagatelne. Warto tu wspomnieć chociażby o pozyskanych z Unii Europejskiej środkach finansowych, o korzystnej gospodarce przestrzennej, komunalnej i o efektach promocyjnych. Trudno się zatem dziwić, że dziś, w sytuacji poważnego bezrobocia, niedostatecznych dochodów budżetu gminy, pauperyzacji istotnej części mieszkańców i dotkliwych skutków patologii społecznych, władze lokalne ponownie podjęły się trudu sporządzenia i konsekwentnego wdrażania nowej strategii rozwoju.

            Procedurę planowania strategicznego i związanych z nią, zakrojonych na szeroką skalę konsultacji przeprowadzono w 2001 roku, z udziałem Rady Miasta i Gminy, Zarządu oraz kilkudziesięciu innych przedstawicieli społeczności lokalnej. Nadzór merytoryczny i czynności koordynacyjne sprawował specjalny zespół ekspercki pod kierownictwem dr A. Sztando, pracownika naukowego Katedry Gospodarki Regionalnej Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.

Prace nad strategią prowadzono tak, aby zapewnić jej zgodność z Konstytucją RP, polskim prawem samorządowym, Globalnym Programem na Rzecz Rozwoju Zrównoważonego (czyli tzw. Agendą 21), dyrektywami Unii Europejskiej, Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, Strategią Rozwoju Powiatu Kamiennogórskiego oraz z wymaganiami krajowych i transgranicznych funduszy pomocowych, a przede wszystkim z potrzebami i możliwościami rozwojowymi gminy Lubawka. W ich wyniku określono szereg silnych stron i szans gminy, na których można oprzeć jej rozwój, cele, do których będą dążyć władze gminy, a także inwestycje i inne przedsięwzięcia, które będą przez nie wykonywane w ciągu najbliższych lat. Poniżej zgrupowano podstawowe informacje na ich temat.

 

Atuty i szanse – silne fundamenty i czynniki rozwoju

 

Poniższe atuty będą stanowić fundamenty rozwoju gospodarczej, społecznej i środowiskowej sfery Gminy Lubawka. Są one bowiem tymi jej cechami, które pozytywnie wyróżniają ją spośród innych gmin, przy czym różnice są na tyle duże, że można je atrakcyjnie wykorzystać. Są to:

 

ATUTY GOSPODARCZE

a.)    nieskażone lub skażone w niewielkim stopniu środowisko naturalne - wody płynące, stojące i podziemne, lasy, gleby,

b.)    wyjątkowe walory krajobrazowe,

c.)    zalew Bukówka,

d.)    korzystne turystycznie warunki klimatyczne (długi sezon zimowy),

e.)    duże i bogate przyrodniczo zasoby leśne,

f.)      źródła lecznicze,

g.)    atrakcyjne, górskie ukształtowanie terenu,

h.)    duże zasoby niewykorzystanych gruntów rolnych, które mogą zostać zagospodarowane na cele pozarolnicze,

i.)      relatywnie niskie ceny działek przeznaczonych pod działalność gospodarczą,

j.)      rozbudowana sieć szlaków turystycznych i tras rowerowych,

k.)    gospodarstwa rolne ukierunkowane na hodowlę bydła mlecznego,

l.)      zasoby kopalin,

m.)  polifunkcyjna struktura gospodarki,

n.)    liczne walory ekoturystyczne,                                                                                           

o.)    obiekty zabytkowe znajdujące się w Rejestrze Obiektów Zabytkowych,

p.)    dziedzictwo kultury czeskiej i niemieckiej,

q.)    obiekty rekreacyjno-sportowe: boiska, korty, skocznia, wyciąg, basen,

r.)     niskie ceny działek przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne,

s.)     Fundacja Rozwoju Gminy Lubawka „Brama Lubawska”,

t.)      ukształtowanie terenu sprzyjające budowie małych zbiorników wodnych o charakterze turystyczno-rekreacyjnym i retencyjnym,

u.)    liczne zasoby taniej siły roboczej.

 

ATUTY SPOŁECZNE

a.)    obiekty rekreacyjno-sport.: boiska, korty, skocznia, wyciąg, basen,

b.)    relatywnie niskie ceny działek przeznacz. pod budownictwo mieszkalne,

c.)    Fundacja Rozwoju Gminy Lubawka "Brama Lubawska".

 

ATUTY LOKALIZACYJNE

a.)    położenie w bezpośrednim sąsiedztwie granicy polsko-czeskiej i pobliżu graniczy polsko-niemieckiej,

b.)    centralne położenie w Europie,

c.)    położenie na trasie głównych, międzynarodowych szlaków komunikacyjnych,

d.)    bliskość aglomeracji miejskich - (Jelenia Góra, Wałbrzych) i miast (Kamienna Góra),

e.)    bliskość czeskich atrakcji turystycznych,

f.)      drogowe, kolejowe i piesze (w tym turystyczne) przejścia graniczne,

g.)    bliskość dużych centrów usług turystycznych,

h.)    położenie w sąsiedztwie Klasztoru Cystersów w Krzeszowie.

 

ATUTY ENERGETYCZNE

a.)    silne, stabilne wiatry, które mogą zostać wykorzystane energetycznie,

b.)    korzystne warunki nasłonecznienia, które mogą zostać wykorzystane energetycznie,

c.)    ukształtowanie terenu sprzyjające budowie małych zbiorników wodnych o charakterze energetycznym.

 

ATUTY ŚRODOWISKOWE

a.)    nieskażone lub skażone w niewielkim stopniu środowisko naturalne - wody płynące, stojące i podziemne, lasy, gleby,

b.)    wyjątkowe walory krajobrazowe,

c.)    zalew Bukówka,

d.)    korzystne turystycznie warunki klimatyczne (długi sezon zimowy),

e.)    duże i bogate przyrodniczo zasoby leśne,

f.)      nieudokumentowane źródła lecznicze,

g.)    atrakcyjne, górskie ukształtowanie terenu.

 

ATUTY KULTUROWE

a.)    obiekty zabytkowe znajdujące się w Rejestrze Obiektów Zabytkowych,

b.)    dziedzictwo kultury czeskiej i niemieckiej.

 

INNE ATUTY

a.)    wysokie oceny specjalistów w zakresie warunków geomantycznych

 

            Oprócz zaprezentowanych wyżej atutów, rozwój gminy Lubawka zostanie zdynamizowany dzięki wykorzystaniu szans należących do następujących grup:

 

1.       Grupa szans związanych z rozwojem rolnictwa;

2.       Grupa szans związanych z rozwojem usług turystycznych, paraturystycznych i okołoturystycznych;

3.       Grupa szans – możliwości działań samorządów gminy;

4.       Grupa szans związanych z rozwojem układu infrastrukturalnego gminy,

5.       Grupa szans związanych z rozwojem szeroko rozumianej przedsiębiorczości,

6.       Grupa pozostałych szans.

 

Grupa pierwsza zawiera szanse, których wykorzystanie zdynamizuje działalność rolniczą prowadzoną na terenie gminy. Są to:

a.)    możliwość inicjacji i wsparcia przez samorząd lokalny procesu tworzenia grup producenckich,

b.)    oferta pomocy finansowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla grup producenckich,

c.)    ustawowe podstawy tworzenia grup producenckich,

d.)    wzrost popytu na produkty rolne związane z hodowlą zwierząt niezagrodowych,

e.)    choroby (BSE oraz pryszczyca) zwierzęce obejmujące Europę Zachodnią i gwałtowny spadek popytu na produkty zwierzęce wytwarzane na jej obszarze,

f.)      stabilny popyt na mleko,

g.)    rosnący popyt na „zdrową żywność” .

 

Grupa druga to grupa szans mających kluczowe znaczenie dla rozwoju funkcji turystycznych gminy. Szansami tymi są:

a.)    rosnący zagraniczny i krajowy popyt na turystykę górską,

b.)    rosnący zagraniczny i krajowy popyt na usługi ekoturystyczne,

c.)    rosnący zagraniczny i krajowy popyt na usługi agroturystyczne,

d.)    rosnący popyt na nowoczesne, niekonwencjonalne usługi turystyczne,

e.)    możliwość wykorzystania Centrum Wymiany Kulturalnej Pol-Cz-Niem w promocji turystyczno-rekreacyjnej gminy,

f.)      możliwość włączenia samorządu gminy w działalność stowarzyszeń, związków i innych organizacji turystycznych,

g.)    rosnący regionalny i subregionalny popyt na usługi rekreacji weekendowej,

h.)    rosnący zagraniczny i krajowy popyt na usługi związane ze sportami zimowymi,

i.)      rosnący popyt na szeroko rozumiane produkty kultury wiejskiej,

j.)      stosunkowo wysoki popyt na turystykę historyczną i sentymentalną,

k.)    możliwość ograniczonego uruchomienia turystyczno-rekreacyjnego potencjału zbiornika wodnego Bukówka,

l.)      stały wzrost popularności rekreacji rowerowej,

m.)  stworzona przez środki masowego przekazu możliwość turystyczno-rekreacyjnego wypromowania każdej gminy .

 

Trzecia grupa to grupa szczególna. Zawiera bowiem szanse kontynuacji, aktywizacji i udoskonalenia tych form działalności samorządowej, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na rozwój gminy. Są to:

a.)    możliwość inicjacji i rozwoju samorządowej współpracy transgranicznej oraz skłonność partnerów zagranicznych do tego typu współpracy,

b.)    możliwość zaangażowania szerokich kręgów społeczno-gospodarczych w konsekwentną realizację Strategii rozwoju gminy,

c.)    możliwość skutecznej i efektywnej realizacji fakultatywnych oraz obligatoryjnych zadań samorządowych za pomocą semipublicznych instytucji rozwoju lokalnego,

d.)    integracja Polski z Unią Europejską,

e.)    możliwość prowadzenia stałej edukacji władz samorządowych gminy m. in. w zakresie interwencjonizmu lokalnego, pozyskiwania środków pozabudżetowych itp.,

f.)      możliwość wykorzystania faktów: wysokiego bezrobocia, pauperyzacji, recesji gospodarczej i społeczno-kulturalnej jako kluczowego argumentu w ubieganiu się o wsparcie „instytucji pomocowych”,

g.)    przyjęcie i wdrożenie Strategii rozwoju gminy,

h.)    oferta materialnego i merytorycznego wsparcia „instytucji pomocowych” .

 

Czwarta grupa szans zawiera szanse rozwoju infrastruktury technicznej gminy. W grupie tej znajdują się szanse takie jak:

a.)    planowana budowa drogi szybkiego ruchu wraz ze zjazdem w Lubawce,

b.)    możliwość przywrócenia ruchu kolejowego (w tym o charakterze transgranicznym i szczególnym towarowym – „TIRy na tory”),

 

Grupa piąta obejmuje szanse, których wykorzystanie zintensyfikuje proces rozwoju zbiorowości gminnych struktur gospodarczych. Godząc się na duże uproszczenie, można przyjąć, iż są to szanse o charakterze ogólnym odnoszące się do możliwości organizacyjnych i proceduralnych samorządu lokalnego oraz do aktualnych zjawisk mezoekonomicznych i makroekonomicznych. Szansami zakwalifikowanymi do tej grupy są:

a.)    prawna i merytoryczna możliwość przeniesienia części Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości na teren Gminy Lubawka,

b.)    możliwość komunalizacji części nieruchomości położonych w sąsiedztwie zbiornika wodnego Bukówka,

c.)    planowany rozwój systemu zlokalizowanych na terenie gminy przejść granicznych,

d.)    możliwość zagospodarowania budynku dworca kolejowego,

e.)    fakt poszukiwania przez inwestorów krajowych i zagranicznych atrakcyjnych inwestycyjnie miejsc w Polsce,

f.)      możliwość zmiany przeznaczenia gruntów rolnych o najsłabszej bonitacji na cele pozarolnicze,

g.)    możliwość samorządowego wspierania rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości,

h.)    prawna możliwość współpracy jednostek samorządu terytorialnego z podmiotami gospodarczymi oraz skłonność lokalnych przedsiębiorców do prowadzenia takiej współpracy .

 

Ostatnia, piąta grupa ma charakter zbiorczy i obejmuje szanse takie jak:

a.)    rozwój nowych technologii energetycznych wykorzystujących odnawialne źródła energii oraz produkty rolne i odpady komunalne,

b.)    możliwość zalesienia gleb o najniższej bonitacji oraz nieużytków,

c.)    możliwość redukcji kosztów eksploatacji obiektów gminnych dzięki termomodernizacji,

d.)    możliwość skutecznego zapobiegania patologiom społecznym (np. poprzez rozwój usług kulturalnych i sportowych) .

 

Wizja, czyli jaka będzie nasza gmina

 

Dzięki konsekwentnemu ograniczaniu słabości i niedociągnięć rozwojowych oraz eliminowaniu potencjalnych zagrożeń, przy jednoczesnym wykorzystaniu wszystkich atutów i szans rozwoju, istnieją realne szanse na urzeczywistnienie w perspektywie II dekady XXI wieku następujących składników wizji Gminy Lubawka:

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cele, które osiągniemy

 

            Strategia Rozwoju Gminy Lubawka zakłada osiągnięcie trzech następujących celów strategicznych:

 

 

Celom strategicznym podporządkowane są cele operacyjne, które są etapami na drodze do ich osiągnięcia lub ich elementami składowymi. Cele te to:

 

1.       Aktywizacja lokalnej, małej i średniej przedsiębiorczości (głównie w zakresie turystyki i rekreacji) oraz podniesienie zewnętrznej atrakcyjności inwestycyjnej gminy;

2.       Dostosowanie lokalnego systemu szkolnictwa do aktualnych i przyszłych potrzeb rynku pracy oraz podniesienie jakości kształcenia;

3.       Likwidacja przyczyn i skutków patologii społecznych;

4.       Modernizacja i rozbudowa infrastruktury technicznej (przede wszystkim komunikacyjnej i wodno-kanalizacyjnej);

5.       Ochrona środowiska naturalnego;

6.       Poprawa warunków funkcjonowania rolnictwa;

7.       Rozwój materialnej bazy sportu i rekreacji;

8.       Rozwój systemu mieszkalnictwa;

9.       Rozwój współpracy międzysamorządowej (w tym transgranicznej);

10.   Stworzenie bazy materialnej lokalnej działalności kulturalnej.

11.   Zapewnienie akceptowanego przez społeczeństwo poziomu podstawowej opieki zdrowotnej, socjalnej i pomocy społecznej;

12.   Zmniejszenie poziomu bezrobocia;

 

Zadania strategiczne, które wykonamy

 

Zadania strategiczne to przedsięwzięcia organizacyjne, modernizacyjne, inwestycyjne, prawotwórcze i restrukturyzacyjne, których realizacja jest warunkiem osiągnięcia ww. celów. Każdemu z zadań przypisano rangę wyrażającą się okresem realizacji. Rangi oznaczono literami „A”, „B” i „C”:

 

A.              zadania, których wykonanie lub rozpoczęcie nastąpić winno w latach 2001-2002 (zadania wysoce pilne – priorytetowe) – bieżąca kadencja władz samorządowych;                                                                                  

B.              zadania, których realizacja lub rozpoczęcie powinno mieć miejsce w latach 2003-2006 (zadania pilne - istotne) – kolejna kadencja władz samorządowych;                                                                                           

C.              zadania, których realizacja lub rozpoczęcie nastąpić winno w latach 2007-2010 (2015) (zadania mniej istotne) – następna kadencja władz samorządowych.

 

            Lista zadań strategicznych Gminy Lubawka.

 

l.p.	Nazwa zadania strategicznego	Ranga
SFERA GOSPODARCZA
1.	Przeniesienie części Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości na teren Gminy Lubawka.	A
2.	Aktywizacja Fundacji Rozwoju Gminy Lubawka „Brama Lubawska” jako instrumentu wspierania rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.	A-B
3.	Rozwój systemu transgranicznych ścieżek/szlaków/tras turystycznych, przyrodniczo-edukacyjnych, rowerowych i hippicznych.	A-C
4.	Aktywizacja gospodarcza (usługowa, turystyczno-rekreacyjna itp.): a)       budynku dworca kolejowego, b)       otoczenia „Domów Tkaczy Śl., c)       niewykorzystywanych obiektów sportowo-rekreacyjnych, d)       zbiornika wodnego „Bukówka”, e)       rynku w miejscowości Chełmsk.	A-B A-B A-B B B B
5.	Uregulowanie stanu prawnego obiektów ważnych dla rozwoju gminy, takich jak: a)       zbiornik wodny „Bukówka”, b)       wyciąg narciarski, c)       skocznia narciarska, d)       nieruchomości gruntowe w sąsiedztwie przejścia granicznego w Chełmsku Śl.	A   A A A A
6.	Wielojęzyczne, turystyczno-informacyjne oznakowanie dróg i przejść granicznych oraz wszystkich rodzajów tras turystyczno-rekreacyjnych.	A-B
7.	Opracowanie i wdrożenie programu gospodarczej promocji gminy.	A, B-C
8.	Opracowanie, przyjęcie w formie uchwały i wdrożenie programu lokalnej polityki gospodarczej.	A, A-C
9.	Inicjacja i wsparcie przez samorząd lokalny procesu tworzenia grup producenckich.	A-B
SFERA SPOŁECZNA
10.	Wprowadzenie w Urzędzie Miasta i Gminy stałego monitoringu możliwości pozyskania wsparcia zewnętrznego (finansowego i merytorycznego) przedsięwzięć służących realizacji Strategii Rozwoju Gminy Lubawka.	A
11.	Partycypacja samorządu lokalnego w społecznych inicjatywach o charakterze kulturalnym, ze szczególnym uwzględnieniem inicjatyw transgranicznych.	A-C
12.	Dostosowanie struktury kwalifikacji mieszkańców do potrzeb rynku pracy oraz podniesienie jakości i warunków kształcenia: a)       utworzenie szkoły ponadgimnazjalnej, b)       prowadzenie i wspieranie działań służących zmianie lub/i uzupełnieniu kwalifikacji osób bezrobotnych, c)       prowadzenie i wspieranie działań służących edukacji w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, d)       modernizacja, przeniesienie lub budowa nowego obiektu szkoły podstawowej.	A-C   B A-C   B-C   A-B
13.	Poprawa estetyki gminy: a)       rewitalizacja zieleni gminnej, b)       podniesienie poziomu estetyki obiektów publicznych i prywatnych.	A-C A-C A-C
14.	Modernizacja Domu Kultury i świetlic wiejskich.	B-C
15.	Poprawa poziomu bezpieczeństwa i porządku publicznego: a)       utworzenie punktu kontaktu z dzielnicowym, b)       opracowanie i wdrożenie programu „bezpieczna gmina”.	A-C A B, B-C
16.	Opracowanie i wdrożenie programu komunikacji społecznej w układzie: władze lokalne – społeczność gminy.	A, B-C
17.	Budowa i modernizacja dróg oraz infrastruktury drogowej: a)       remont nawierzchni asfaltowej dróg gminnych, b)       poprawa stanu technicznego dróg transportu rolniczego, c)       budowa oświetlenia ulicznego na obszarach wiejskich, d)       lobbying i wsparcie procesu budowy obwodnicy Lubawki, e)       budowa ciągu pieszego łączącego Lubawkę z przejściem granicznym, f)         lobbying na rzecz rozwoju szlaku komunikacyjnego prowadzącego przez Bramę Lubawską.	A-C A-C B-C A-C A-C A-B   A-C
18.	Opracowanie i wdrożenie programu kompleksowej restrukturyzacji gospodarki komunalnymi zasobami mieszkaniowymi.	A, B
19.	Kanalizacja oraz wodociągowanie wsi: St. Białka, Bukówka, Chełmsko Śl., a następnie pozostałych obszarów wiejskich.	A-C
20.	Wsparcie rewitalizacji obiektów zabytkowych.	A-C
21.	Wsparcie procesu gazyfikacji Chełmska Śl.	A-B
SFERA ŚRODOWISKOWA
22.	Likwidacja „dzikich” wysypisk śmieci.	A-B
23.	Włączenie gminy w subregionalny system gospodarki odpadami komunalnymi.	A-B
24.	Modernizacja urządzeń melioracji podstawowej i szczegółowej.	A-C
25.	Wsparcie rozwoju proekologicznych systemów cieplnych w Lubawce.	A-C
26.	Opracowanie i przyjęcie uchwały regulującej w sposób nowoczesny i kompleksowy gospodarkę odpadami komunalnymi – „lokalne prawo śmieciowe” (na wzór najaktywniejszych w tym zakresie polskich gmin).	A